26 Temmuz 2009 Pazar

yorum . mnaci bostanci sigaramin dumanina sarsam saklasam seni

Dogrusu atalarimiz da parmak isirtacak bir uyum kabiliyeti göstermisler. Tütünün anavatani ise Amerika... Kizilderililerin meshur baris çubuklarini hatirliyoruz. Sonra Istanbul`dan baslayarak her yana dogru yayginlasan kahvehaneler, kahveler, çubuklar... Tanpinar`in ifadesiyle 'oturup beklemenin yeri olan sark' için sigara bu halin tamamlayicisi olmali. Sigara deyince bu ülkede duvar diplerine oturmus gelip geçeni bas da degil göz hareketleriyle takip edenlerin 'nasil keyifle' sigara içtiklerine dair resmi herhalde birçok kisi hatirlayacaktir. Jung`un kolektif bilinçalti olarak tanimladigi arketiplerin arasina bizim için bunu da eklemek yanlis olmaz. Elbette sigara sadece sarkta tüketilmiyor, Red Kit`in agzindaki sigara düseli fazla olmadi. Amerikan, Avrupa filmlerinin kahramanlari beyazperdede az sigara içmediler. Steve McQuin`i hatirliyorum, en hareketli sahnelerde bile 'kendine güvenin ve meydan okuyusun' bir aksesuari olarak sigara ona eslik ederdi. Fakat gelismis ülkelerin sigaraya karsi amansiz mücadelesi yillar önce basladi. Bu da diger ülkelere tehcir edilen sigaranin buradaki nüfusu duman alti etmesi manasina geliyordu. Bugün Asya`daki içicilerin orani kendi nüfuslarinin yarisindan fazla, Amerika ve Avrupa`nin ise neredeyse yaklasik alti kati. Biz de seksenli yillarla birlikte ilk adimlari attik, fakat en kapsamli düzenleme Meclis`ten bugünlerde geçti. Artik yakin bir gelecekte hiçbir kapali mekânda sigara içmek mümkün olmayacak.||Ben, sigarayi birakmis eski bir içiciyim. Tiryakiliklerini inatla sürdürenlerin en hoslanmadiklari insanlar, bu kategoride olanlar. Çünkü onlar, agzina sigara almamis kisilere nispetle tütüne karsi daha tahammülsüz oluyorlar. Herhalde cigerlerinin derinliklerindeki küllenmis köz böyle bir uyarici karsisinda yeniden harlaniyor, koku hassalari dumanin suyunun suyuna karsi dahi kolaylikla harekete geçebiliyor. Tiryakilerin eski içicilere karsi kendilerini koruma yollari ise bir hayli zengin: Bu vefali arkadasa sadakat göstermek, yari yolda birakmamak, hayati tüm kahir ve mihnetiyle tasimanin onurundan bahsetmek ve akabinde sigarayi birakanlarin 'saglik düskünlükleri'ni 'derinligi olmayan karton karakterlerin kitlevi davranis kodlariyla' özdeslestirip elestirmek. 'Sigarayi birakmak, ölümden kaçis için bosuna bir çaba, zavalli ve sefil bir girisim, hepimiz ölmeyecek miyiz?' Devamla, 'Elinde sigarasi olmayan hangi mütefekkir bakislarina içsel derinligine iliskin bir pirilti yerlestirebilir ki? Oysa sigara, siradan bir insana dahi 'Traktacus'tan basini yeni kaldirmis bir filozofun halesini tasir. Vs. vs.||Isin dogrusu tiryakilik sadece nikotin bagimliligi üzerinden degerlendirilemez. Sigara hayati tamamlayan, ona biçim ve ritim kazandiran çok temel bir unsur. Tiryaki için yemek sonrasi sigara, yemegi tamamlayan, hatta bazen sonunda sigara oldugu için yemegin onun adina yendigi bir ayin. Ben de sigara içerken, son lokmanin ardindan pakete uzanmayan bir elin bu saadetten yoksunlugunu hiçbir sekilde telafi edemeyecegini düsünürdüm. Yemek bitip bizler sigaramizi tellendirirken digerlerinin içine düstükleri ruhî bosluktan kurtulmalarini mümkün görmezdim. Ayni zamanda sigara kendine has bir zaman ritmi olusturuyor, hayati daha kavranilir kiliyordu. Her sigara içisimde hayata dair içsel bir yolculuk yapardim. Sanki bes dakikalik bir kenara çekilis ve distan hayata bakis. Küçük bir muhasebe ani. Sigara olmadiginda basi sonu belli olmayan tekdüze bir zaman ritminin ne kadar öldürücü olabilecegi gelirdi aklima. Referanslar olmadiginda insan nasil mekânda yön duygusunu yitiriyorsa, sigarasiz zamanin da ayni etkiyi gösterecegi muhakkakti. Sigara içerken, geçmisi, gelecegi, yazacagim yazilari, okudugum kitaplardaki kimi sözleri daha derinligine, adeta nirengi noktalari üzerinden giderek ele alirdim. Tipki göz hafizasi, el hafizasi gibi sanki bir de sigara hafizasi söz konusuydu. Tefekkür, akcigerlere dolan sigara dumani yogunlugunda ve renginde bir sey olmaliydi. Bu soyut kavram baska hangi somut unsurun dolayimina yerlestirilebilirdi ki?||Içenler bilir, sigara yabanci mekânlarda sosyal iliskinin de en önemli araçlarindandir. Tanimadigimiz insanlarla ilk temasta araciligi sigara paketi üstlenmez mi? 'Merhaba, kimsiniz, ne is yaparsiniz, nerelisiniz?' gibi sorulardaki teklifsizlikte kimi insanlar için rahatsiz edici bir yan olabilir, fakat sigara uzatmanin riski yoktur. Içse de içmese de böylelikle ilk temas kurulmus, aradaki yabancilik azaltilmis, diger sorular için uygun yakinlik tesis edilmis demektir. Son zamanlarda buna eklenen 'Rahatsiz olmuyorsaniz içebilir miyim?' türünden bir nezaket, tipki selam gibi zararsizligin ve zarafetin göstergesi olarak önemli bir is görür. Yabancilarla ilk temasta sigaraya siginma davranisinin kendine güvensizlikle baglantili yorumlari tiryakinin gözünde hiç mesabesindedir. Aksine sigaraya ait jestler, insani sosyal çevresinde tam bir güven abidesi olarak yükseltmez mi? Yillarin verdigi aliskanlikla, sigarayi paketten çikartmaktan yakmaya ve son nefesi çekmeye kadar tüm süreçte ne yapacagini, nasil davranacagini, elini kolunu nereye koyacagini baska hiçbir pratikle karsilastirilamayacak ölçüde bilen tiryaki, her sigara içiminde bulundugu yer neresi olursa olsun kendi çöplügündeki horozun güvenli haliyle davranmaz mi?||Sigaraya iliskin en yaygin klise 'efkâri' giderdigidir. Büyük alt üst olus anlarinda sigara içmeyenlere bile çok olagan bir sey yapiliyormus, kendisine adeta ilaç uzatiliyormus duygusu içinde sigara ikram edilir. Böylelikle 'kadere' karsi 'çaresiz' teslimiyetin, kedere karsi ise mukabelenin araci olarak dumanlar havaya savrulur. Kimse konusmaz, herkes kendi haline gömülmüs, sairin dedigi gibi 'içinde yiv yiv derinlesmis' gibidir, ama herkesin yaktigi sigara ve pesi sira gelen artik kutsallasmis jestleri, o keder ortakligindaki sessizligi asan ve bunu ifsa eden bir anlam tasir. Tütün gri aciliginda, 'Biz buradayiz, beraberiz, ayni acinin içindeyiz' türünden bir paylasimin adi olur.||Sigaraya iliskin olarak söylenecek çok söz var. Tipki köy, sehir, iktisat, iletisim sosyolojisi gibi bir sigara sosyolojisinden, hatta psikolojisinden bahsetmek, alan üzerine bir hayli akademik bilgi üretmek mümkün. Mesela 'sinif farkliligi ve sigara' iliskisi, manali laflar etmeye çok açik. Kastim su ki, sigara tiryakiligi kendi basina özel bir dünya. Tiryaki sigarayi birakmakla aslinda bir bakima dünyasini degistirdigini, ikame edemeyecegi derin anlamlardan kopacagini düsünüyor. Ona en zor geleni bu. Her iki dünyada da yer alan birisi olarak, bu düsüncenin ne kadar yaniltici oldugunu söylemeliyim. Sigara dumani tipki kimi film sahnelerinin çekiminde efekt yaratmak için kullanilan 'tramlara' benzer sekilde hayatin görüntüsünü ve kavrayisini degistiriyor. Sigarayi biraktiginizda, bu kurmaca dünyanin disina çikiyorsunuz. Yanlis olan, sigarayi birakmaya çalisan kisinin sürekli bir ikame duygusuyla davranmasi. 'Sigara aklina gelince leblebi ye, kahve iç, sunu bunu yap', tavsiyeleri gereksiz. Ikame etme çabasi sigara dünyasiyla simbiyotik bagi sürdürmek anlamina geliyor. 'Birakacagim' deyip birakmayi da abartmanin anlami yok. Paketi çöpe atip hayatina sigarasiz devam etmesini bilenler özel insanlar degil.||Meclis`ten geçen bu yeni düzenleme, sigarayi birakmayi düsünüp de bunun için vesile arayan büyük bir çogunluga yardimci olacaktir. Bu düzenlemeyle ne kadar hayirli bir is yapildigini anlatmak çok uzun ve ayri bir bahis. Sigaranin zararlari konusundaki müthis külliyati hatirlamak yeterli. Sadece bir hususu vurgulayip noktayi koyalim. Halkimiz bu hizla sigara içmeye devam ederse, yakin bir gelecekte bunun dogurdugu saglik sorunlarini gidermeye Türkiye`nin bütçesi dahi yetmeyecektir.

Sigara Kutulari

19 Temmuz 2009 Pazar

sigara is verimini dusuruyor

TRABZON(IHA) - Sigaranin is güvenligini tehdit ettigi ve bu sebeple özellikle is yerlerinde sigara içilmesine müsaade edilmemesi gerektigi belirtildi. Karadeniz Teknik Üniversitesi(KTÜ) Tip Fakültesi Gögüs Hastaliklari Anabilimdali Baskani Prof. Dr. Tevfik Özlü, konuyla ilgili yaptigi açiklamada, sigaranin is hayatini ve is yeri güvenligini tehdit ettigini söyledi. Isyeri sahiplerinin is hayatlarinda sigara kullanmamasi ve istihdam ettikleri elemanlarin is yerinde sigara içmelerine izin vermemesi gerektigine dikkat çeken Prof. Dr. Özlü, `Sigaranin zararlari saglikla sinirli degildir. Çagdas is yasaminda sigaranin yeri olmamalidir. Kisiler sigara kullaniyor olsalar bile, bu aliskanliklarini isyerinde sürdürmemelidirler` dedi. `Sik sik rapor aliyorlar`||Sigara içen bir kisinin içtigi sigaranin sayisina bagli olarak, içmeyenlere oranla, günlük mesaisinden 30 ile 60 dakikayi sigara içmek üzere ayirdigini belirten Tevfik Özlü, `Bu ise, düsük verim demektir. Sigara kullanan kisilerin hastalanma, hekime, hastaneye basvurma oranlari daha yüksektir ve daha sik istirahat raporu almalari ve is günü kayiplari söz konusudur. Sigaraya bagli olusan hastaliklar, sadece sigara kullananlarla sinirli kalmayip, isyeri ortaminda pasif içici dedigimiz is arkadasinin sigarasinin dumanina maruz kalanlarda da görülmektedir. Sik görülen ve is günü kayiplarindan büyük oranda sorumlu olan solunum yolu enfeksiyonlari, astim ve diger alerjik hastaliklar, kalp-damar hastaliklari ve kanser pasif içicilerde de görülebilmektedir` diye konustu. `Is güvenligi tehdit altinda` Prof. Dr. Özlü, sigara içerken bilgisayar veya makine kullanmak durumunda olan bir elemanin, kaçinilmaz olarak zaman zaman koordinasyon güçlügü çektigini ve bunun sonucunda is kazalari meydana gelebildigini ifade ederek, `Sigara is güvenligini tehdit etmektedir. Isyeri yanginlarinin yarisi sigaradan çikmaktadir. Is yeri güvenligi de sigaranin tehdidi altindadir. Sigara kullanan bir eleman kendisiyle ayni ofiste, büroda çalisan diger is arkadaslarini, sigarasinin dumani ve kötü kokusuyla rahatsiz etmekte ve onlarin is ortamindaki konforlarini ve isyerindeki uyumu bozmaktadir. Bu gerekçelerle is yeri sahipleri is hayatlarinda sigara kullanmamali ve istihdam ettikleri elemanlarin is yerinde içmelerine izin vermemelidir` seklinde konustu.

Sigara Kutulari

7 Temmuz 2009 Salı

yasagi sivi sigarayla delmeye hazirlaniyorlar

Sigaraya Türkiye ve dünya genelinde pespese gelen kisitlamalarin ardindan kara kara düsünen sigara üreticileri çözümü buldu ve sivi sigara üretildi. Hollanda` içecek üreticisi United Drinks, içen kisinin 1 ila 4 saatlik nikotin ihtiyacini karsilayan sivi sigarayi yakinda piyasaya sürecek.||Firma yetkilileri, Güney Afrika`da yetisen ve uyarici etkiye sahip olan bir çesit otun özünden elde edilen içecek sayesinde bar ve restoranlarda uygulanan sigara içme yasagina çözüm üreteceklerini iddia ediyorlar.||Sigara karsiti gruplar ise , içecegin bagimliligi tesvik edecegini öne sürerek satisina siddetle karsi çikiyor.||Son testlerin yapilmasinin ardindan sivi sigaranin yilbasindan önce piyasaya sürülmesi planlaniyor. Içeçegin 275 mililitresinde 21 kalori bulunuyor.

Sigara Kutulari

24 Haziran 2009 Çarşamba

gunde 1 bardak greyfurtlar sigaraya son

Sigaradan kurtulmak için 7 günlük mücadelenin yeterli olacagi, sabahlari dis firçalama, iyi bir kahvalti, güne bir bardak greyfurt suyuyla baslanmasinin sigara arzusunu azaltacagi ve nikotinin vücuttan atilmasini kolaylastiracagi bildirildi.||Selçuk Üniversitesi Meram Tip Fakültesi Aile Hekimligi Ana Bilim Dali Baskani Yrd. Doç. Dr. Ruhusen Kutlu, AA muhabirine yaptigi açiklamada, Türkiye`de yilda yaklasik 100 bin, dünyada ise 4 milyondan fazla kisinin ölümüne, milyonlarca kisinin hasta ve sakat kalmasina yol açan sigaranin bugünden itibaren ciddi bir yasak kapsamina alindigini söyledi.||Bu yasagin dünyanin en tehlikeli bagimlilik yapan maddelerin basinda gelen sigaradan kurtulmak için büyük firsat oldugunu ifade eden Kutlu, sigarayi birakmanin zor olacagini, ancak cesaretle bunun basarilabilecegini bildirdi.||Öncelikle tiryakilerin ``sigarayi birakirsam ölürüm`` düsüncesini ``sigarayi birakmazsam ölürüm`` seklinde degistirmesi gerektigini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Kutlu, sunlari kaydetti:||``Biraktiginiz andan itibaren sigara içmemenin size ne gibi felaketler getirecegini düsünün. Hiç... Fakat devam ederseniz basiniza neler gelecegini düsünün. Panige kapilmadan harekete geçin. Sigara sizin dostunuz degil sinsi düsmaniniz. Size zevk degil aci veriyor. Sigaranin içinde, insandan baska hiçbir canlinin tüketmedigi tütün denilen ot bulunuyor. Bunu unutmayin. Sigarayi tiksindiginiz seylerle karsilastirin. Örnegin tütünle birlikte hamam böceklerinin de kurutulup karistirildigini ya da kurumus at gübresinin kondugunu düsünün.``||Kutlu, sigaranin yavas yavas birakilamayacagini belirterek, yapilan arastirmalara göre aniden birakmada basari oraninin yüzde 81.5, azaltarak birakmada basarinin oraninin ise yüzde 5.7 oldugunu bildirdi.||Sigaradan kurtulmak için 7 günlük mücadelenin yeterli olacagini dile getiren Yrd. Doç. Dr. Kutlu, söyle devam etti:||``Birakmaya karar verdiginiz anda hayatinizin en önemli kararini aldiginizi düsünün. Yakinlarinizdan, arkadaslarinizdan destek alin. Ilk dönemlerde belli araliklarla içme istegi gelecek. Yaklasik 5 dakika süren bir istegi derin nefes alip, verme ya da dikkati baska yere çevirme ile yok edebilirsiniz. Sabahlari dis firçalama, iyi bir kahvalti, güne bir bardak greyfurt suyuyla baslanmasi, sigara içme arzusunu azaltir ve nikotinin vücuttan atilmasini kolaylastirir. Birakma döneminde sigara istegi uyandiran çay, kahve ve alkollü içeceklerden uzak durun. Her yemekten sonra dislerinizi firçalamak da yardimci olacaktir. Bos durmak sigara istegini artirir. Bunun yerine sosyal aktivitelerle zaman harcanabilir, egzersiz ve spor yapilabilir.``||-SIGARADAN KURTULDUKTAN SONRA DEGISIKLIGI FARK EDECEKSINIZ-||Sigaradan kurtulduktan sonra tiryakilerin siddetli arzulama hissi, konsantrasyon bozuklugu ve yorgunluk hissi yasayacagini vurgulayan Kutlu, sunlari söyledi:||``Iyilesme belirtileri olarak bas agrisi, bas dönmesi, el ve ayaklarda karincalanma hissi olusur. Karbonmonoksit kan dolasimindan temizlenirken, sinirler ve dokularda oksijenin artmasi sonucu bas dönmesi görülür. Bogaz agrisi ve öksürük de sigaradan sonra vücuttaki olumlu gelismelerdir. Tiryakiler, sigarayi biraktiktan sonra akcigerlerin kendi kendini temizlemesi için öksürecektir. Bogaz agrisi ise yeni doku gelisimi ve eski dokulardan katran ve nikotinin temizlenmesi sonucu meydana gelir. Açlik hissi de iyilesme belirtisidir. Vücut, yeniden yapilanma için enerjiye ihtiyaç duyar. Özellikle tatli ihtiyaci artacak. Bu noktada meyve sulari en iyisidir.``||Yrd. Doç. Dr. Ruhusen Kutlu, son sigaradan 20 dakika sonra tansiyon ve nabzin normale dönecegini, 8 saat sonra vücudun kendini yenilemeye baslayacagini belirterek, 24 saat sonra karbonmonoksitin vücuttan atilmasiyla, akcigerdeki balgam ve diger zararli maddelerin temizlenecegini, kalp krizi riskinin azalacagini bildirdi.||48 saat sonra ise vücuttaki nikotinin tamamen atilacagini, cildin kendini hizla yenilemeye baslayacagini dile getiren Kutlu, 72 saat sonunda da nefes almanin kolaylasacagini, akcigerin kapasitesinin artacagini kaydetti.||2 hafta sonra ise öksürük, balgam, nefes darligi ve hirilti sikayetlerinin azalacagini, merdivenin daha kolay çikilacagini vurgulayarak, 1-9 aylik süre içinde ise akciger hücrelerinin yenilenecegini, akciger hastaliklari riskinin azalacagini, akcigerin islevinin yüzde 5-10 oraninda artis gösterecegini bildirdi.||Yrd. Doç. Dr. Kutlu, sigara biraktiktan 5 yil sonra kalp krizi riskinin sigara içenlerin tasidigi riskin yarisina kadar düsecegini, agiz, bogaz ve yemek borusu kanserleri riskinin de yüzde 50 oraninda gerileyecegini söyledi.

Sigara Kutulari